De Financiële Kolonisering van Griekenland

Wie dacht dat de Griekse crisis met het derde steunpakket van € 86 miljard van augustus jongstleden nu voor langere tijd van de voorpagina's zou zijn verdreven, komt bedrogen uit. Gisteren berichtte de Financial Times dat er opnieuw onenigheid was ontstaan tussen de Griekse regering en de Trojka. Afgelopen maandag hadden de ministers van financiën van de Eurogroep moeten tekenen voor de overboeking van de volgende tranche van € 2 miljard. Op het laatste moment is daar van afgezien omdat Griekenland volgens de Trojka niet aan alle voorwaarden had voldaan. Dat verleidde journalist van de Financial Times ertoe te vragen of Tsipras was teruggevallen op de eerdere vertragingstactieken.

Het klink als Groundhog Day. Toch verdient het aanbeveling om wat nader te kijken naar wat dit keer de steen des aanstoots is. Dat werpt namelijk een bijzonder licht op wat de belangen zijn die met de afgedwongen hervormingen in Griekenland worden gediend. De onenigheid tussen Griekenland en zijn debiteuren betreft namelijk de vraag hoever Griekenland moet gaan met het verwijderen van de juridische bescherming van haar eigen burgers tegen gedwongen huisuitzettingen bij hypothecaire wanbetalingen door de kredietverstrekker (lees: banken). Meer specifiek gaat het om de vraag wat de inkomensgrens moet zijn waaronder burgers wettelijke bescherming kunnen eisen tegen huisuitzetting. Het is de Griekse pendant van onze hypotheekgarantie, met dien verstande dat de Griekse regeling de debiteur (burgers) beschermt en onze hypotheekgarantie de crediteur (banken).

Volgens berichten is de Griekse overheid bereid het inkomensplafond te laten zakken van een maandinkomen van € 2200 bruto nu naar € 1850 straks. Naar verluidt willen de crediteuren een plafond van € 1100. Volgens regeringswoordvoerders betekent dat het einde van iedere rechtsbescherming voor huishoudens, omdat een gezinsinkomen van € 1100 ongeveer gelijk is aan het armoedeniveau en huishoudens die daarvan moeten rondkomen zelden een hypothecaire lening hebben. Overigens is dit niet de enige concessie die Athene heeft gedaan. Zo is het maximum aan hoofdsom om in aanmerking te komen voor rechtsbescherming verlaagd van € 300000 naar € 180000 en is een oudere wet die universele bescherming tegen huisuitzetting bood nietig verklaard.

Het is verbijsterend te zien hoe ingrijpend de hervormingen van de Trojka zijn. Kennelijk gaat het niet alleen om privatiseringen, hervorming van het pensioenstelsel en flexibilisering van de arbeidsmarkt, maar ook om het verwijderen van rechtsbescherming voor burgers en daarmee het verschuiven van de macht van debiteur naar crediteur. Kennelijk moet de Griekse hypothecaire markt meer gaan lijken op die in de rest van Europa waar 'full-recourse' leningen de norm zijn. Dat wil zeggen dat hypotheekgevers volledig persoonlijk aansprakelijk zijn voor eventuele wanbetalingen. Dat geeft hypotheeknemers (banken) van de weeromstuit bijna ongelimiteerde juridische bevoegdheden om de geleden schade op de hypotheekgever te verhalen.

Oftewel, u bent vogelvrij en de bank heeft niets te vrezen. Dat moet kennelijk ook in Griekenland de norm worden en daarom afwijkingen ervan worden via de band van de Trojka met harde hand verwijderd.

Als je dat legt naast het plan van de Europese Commissie om banken lagere buffers op te leggen voor simpele, transparante en gestandaardiseerde securitisaties ('verpakte hypotheken) en dat de voorwaarde om dat label te verkrijgen luidt dat hypothecaire leningen 'full recourse' moeten zijn, doemt het beeld op van een doelbewuste poging van de Trojka om de Griekse hypothecaire markt te openen voor Noordwest-Europese banken.

Dat heet financiële kolonisering.